Verdeling bijstandsbudgetten 2025

Resultaten

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt met een objectief verdeelmodel om de noodzakelijke bijstandsuitgaven in te schatten. In opdracht van het ministerie hebben SEO Economisch Onderzoek en Atlas Research de verdeling van de bijstandsbudgetten voor 2025 berekend op basis van zo actueel mogelijke gegevens.

Gemiddeld genomen verandert het budgetaandeel van gemeenten in 2025 met drie procent ten opzichte van hun aandeel in 2024. Dit is minder dan in eerdere jaren. De invloed van regiokenmerken op deze veranderingen is afgenomen door een aantal aanpassingen die vorig jaar in het model zijn doorgevoerd.

Het reguliere budgetaandeel in een gemeente verschilt in 2025 gemiddeld genomen met ruim vijf procent van het uitgavenaandeel in 2023. Dit verschil is ook afgenomen ten opzichte van vorig jaar.

Gebruikte methode

Het objectieve verdeelmodel bestaat uit twee delen: de ontvangst van een uitkering (volumecomponent) en de hoogte van de uitkering (prijscomponent). De volumecomponent schat de kans op bijstand van een huishouden in op basis van objectieve factoren zoals huishoudenssamenstelling, leeftijd, herkomst en woonsituatie. De prijscomponent schat per huishouden de uitgekeerde fractie van het wettelijk normbedrag in op basis van objectieve factoren en vermenigvuldigt dit met het wettelijk normbedrag voor het huishouden. Dit geeft de voorspelde hoogte van de uitkering. Een voorspeld budget per huishouden resulteert door kans op bijstand te vermenigvuldigen met de voorspelde hoogte van de uitkering. Deze budgetten zijn opgeteld over de huishoudens binnen een gemeente om tot het voorspelde (objectief) budgetaandeel voor die gemeente te komen. Dit budgetaandeel is ten slotte vermenigvuldigd met het beschikbare macrobudget voor 2025. Het uiteindelijke gemeentelijke budget bestaat – afhankelijk van de gemeentegrootte – deels uit dit objectieve aandeel, en deels uit een aandeel gebaseerd op in het verleden gerealiseerde uitgaven.

Model 2025 schat de gewichten voor de volume- en prijscomponent in op basis van gegevens met peildatum begin januari 2022. Voor de budgetverdeling worden die gewichten toegepast op zo actueel mogelijke gegevens, namelijk met peildatum ultimo 2023. Een uitgebreide verantwoording is terug te vinden in twee technische achtergronddocumenten over de schattingsfase en de actualisatiefase van het onderzoek.

Interactieve budgettool

Een interactieve budgettool voor 2024 geeft cijfermatig inzicht in de totstandkoming van de budgetten op gemeenteniveau. Binnen deze tool is er voor elke afzonderlijke gemeente ook een korte rapportage met toelichting op de belangrijkste cijfers beschikbaar.

Zie hier de officiële bekendmaking van de voorlopige bijstandsbudgetten 2025 en definitieve budgetten 2024.