Musea in Edam-Volendam

Vitaliteit van musea in Edam-Volendam 

Atlas Research voerde voor de gemeente Edam-Volendam een verdiepend onderzoek uit naar de professionaliteit, vitaliteit, en bestaanszekerheid van musea in Edam-Volendam. We nemen daarbij het Edams Museum, het Volendams Museum, en de Stichting Etersheimerbraak mee in dit onderzoek. Er is gebruik gemaakt van een mix van kwalitatieve (interviews en gesprekken) en kwantitatieve (benchmarking van Nederlandse museumstatistieken) onderzoeksmethoden om de situatie van de musea uit te lichten. Op basis van de onderzoeksresultaten inventariseren we de belangrijkste aandachtspunten en doen we suggesties om deze aan te pakken. 

Over het algemeen zijn de musea in Edam-Volendam organisaties die de afgelopen jaren een flinke professionaliseringsslag gemaakt hebben, maar die nog steeds  – noodgedwongen – voornamelijk als vrijwilligersorganisaties opereren. Deze situatie zorgt voor knelpunten die in de toekomst een gevaar zouden kunnen zijn voor de professionaliteit van de organisaties.  

In dit rapport zijn een aantal aandachtspunten uitgelicht wat betreft de situatie van de musea in Edam-Volendam. Het gaat voornamelijk om het aanpakken van de werkdruk bij het personeel (realiseren van betaalde krachten en inzetten op werving van meer vrijwilligers), knelpunten rondom huisvesting, en het intensiveren van de samenwerking. Met meer capaciteit bij het personeel in combinatie met een intensievere samenwerking (tussen musea en met externe partijen) kan ingezet worden op het verhogen van de eigen inkomsten, fondsenwerving, en het aantrekken van meer (toeristische) bezoekers. 

De aanbeveling is dat de gemeente onderzoekt of zij (naast andere nodige uitgaven aan de musea) financiële ruimte heeft om betaald personeel voor de musea te realiseren. Betaald personeel kan op verschillende manieren worden vormgegeven, met personeel in loondienst, zzp’ers, en/of betaalde krachten vanuit de gemeente (kwartiermaker). Er is verder directe aandacht nodig voor huisvestings- en onderhoudsvraagstukken bij alle musea, waarbij het wenselijk is om de mogelijkheden van een verhuizing van het Volendams Museum verder te onderzoeken en op korte termijn een oplossing te vinden voor de hoge onderhoudskosten van het bezoekerscentrum van de Stichting Etersheimerbraak.