Atlas voor gemeenten 2022

De Atlas voor gemeenten 2022 laat zien dat woningnood in Nederland nog groter is dan tot nu toe werd becijferd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Voor dit onderzoek heeft Atlas Research een nieuwe rekenmethode ontwikkeld: de Woondruk-index.

De Woondruk-index

Landelijk gezien is de woondruk 105: dit betekent dat de woningvoorraad 5 procent te krap is. Oftewel een tekort van 390 duizend woningen, ruim 110 duizend meer dan het officiële “statistische woningtekort”.

Er zijn forse verschillen in woondruk tussen gemeenten (zie figuur 1 en 2). De helft van het gemeten woningtekort bevindt zich in de gemeente Amsterdam. De hoofdstad en naburige gemeenten als Amstelveen (waar de woondruk relatief het hoogst is) en Leidschendam-Voorburg kennen een woondruk van ruim 150. Dit wil zeggen dat de vraag naar woningen ruim 50 procent hoger ligt dan het beschikbare woningaanbod. Hilversum, Utrecht en Amersfoort volgen met een woondruk van ongeveer 140. Onder de 50 grootste gemeenten is de woondruk het laagst in Lelystad, Nissewaard en Emmen.

Figuur 1
Krapte op de woningmarkt volgens de Woondruk-index
Woondruk (Potentiële huishoudens per 100 woningen)

Klik op uw eigen gemeente voor de score

De woningbouwopgave pas op zijn vroegst in 2030 gerealiseerd

De woningbouwopgave van het ministerie van BZK is om het woningtekort naar 2 procent terug te dringen. Het streven is om het bouwtempo op te schroeven van ruim 70 duizend naar ruim 100 duizend woningen per jaar. Maar zelfs in dat versnelde bouwtempo is de woningbouwopgave niet voor 2030 gerealiseerd (zie figuur 3). Als de bouwimpuls boven op het huidige bouwtempo slechts voor de helft wordt waargemaakt, duurt het zelfs tot 2035 voordat de woondruk op een acceptabel niveau komt.

Zonder investering in leefbaarheid dreigt leegstand voor toekomstige nieuwbouw

Veel gemeenten kennen een bouwoverschot: het huidige aantal woningen plus de geplande woningbouw ligt dan hoger dan de huidige vraag naar woningen (zie figuur 4). Dat is positief, want ook “harde” bouwplannen gaan soms niet door. “Bouwen, bouwen, bouwen” brengt echter ook risico’s met zich mee. Almere, Lelystad en Helmond willen meer dan tien procent van de huidige gemeentelijke woningvoorraad erbij bouwen. Als we de “zachte” bouwplannen meerekenen dan wil Lelystad zelfs meer dan verdubbelen. Zonder grote investeringen in de leefbaarheid en bereikbaarheid van dergelijke gemeenten wordt er mogelijk voor toekomstige leegstand gebouwd.

De Atlas

In de Atlas voor gemeenten worden de 50 grootste gemeenten van Nederland op 50 punten met elkaar vergeleken. Tevens bevat de Atlas veel ranglijsten waarmee de relatieve positie van een gemeente kan worden bepaald. De Atlas biedt zo een schat aan informatie voor iedereen die geïnteresseerd is in het wel en wee van de Nederlandse gemeenten.